Muzika mban çelësin për bashkimin e njerëzve përtej të gjithë kufijve, tha drejtuesi i Orphaned Land, një grup izraelit progresiv metal.
“Ideja e paqes, ideja që ne mund të shkojmë mirë dhe muzika është gjithmonë çelësi i mirë për të bashkuar njerëzit,” tha Kobi Farhi për Anadolu në një intervistë.
Farhi, i cili shpesh jep një mesazh paqeje në koncertet e grupit të tij dhe bën thirrje për t’i dhënë fund konflikteve midis Izraelit dhe Palestinës, foli për muzikën e re të grupit dhe dashurinë e tij për Turqinë.
Duke vënë në dukje se ata janë shumë të emocionuar për koncertin e tyre në Stamboll të planifikuar për 22 tetor, Farhi tha “është gjithmonë një kënaqësi të kthehem.”
“Unë mendoj se është vendi ku kemi luajtur numrin më të madh të shfaqjeve përveç Izraelit,” shtoi ai, duke thënë se grupi ka performuar më shumë se 25 herë në Türkiye.
“Shumë herë, sigurisht në Stamboll,” tha Farhi, duke shtuar se ata janë gjithmonë kaq të lumtur që vijnë sepse e admirojnë Turqinë.
Është “kultura, Republika që njihni, dhe njerëzit, mikpritja, muzika sigurisht”.
Turqia “është një vend i mrekullueshëm për ne dhe ne jemi gjithmonë të lumtur që vijmë,” shtoi ai.
Ai gjithashtu vuri në dukje se grupi dha një koncert në Turqi gjashtë muaj pas incidentit të Mavi Marmara të vitit 2010, kur marrëdhëniet turko-izraelite u ndikuan rëndë pasi komandot izraelite sulmuan një flotilje turke të ndihmës për në Rripin e bllokuar të Gazës.
“Ne erdhëm për të luajtur në Ankara gjashtë muaj pas incidentit dhe pavarësisht paralajmërimeve për të mos ardhur,” tha ai. “Por ne ia dolëm dhe morëm shfaqje të mrekullueshme.”
Gjatë asaj kohe, tha ai, “ne morëm një çmim paqeje nga një universitet në Stamboll, sepse ne nuk jemi qeveri dhe kemi një marrëdhënie të mirë me njerëzit dhe njerëzit e duan njëri-tjetrin”.
Toka Orphaned tregon ‘si mund të jetojmë së bashku’
Një grup izraelit, Orphaned Land ka mijëra fansa në vendet arabe.
“Ne jemi nga Izraeli. Kemi shumë fansa që vijnë nga vendet arabe”, tha Farhi.
“Në shfaqjet tona në Stamboll”, ju mund të shihni “njerëz që vijnë nga Tunizia, Irani, Egjipti, Libani ose Siria”.
“Ata vijnë për të parë shfaqjen e një bande izraelite. Kjo histori e vogël tregon shembullin se si mund të jetojmë së bashku dhe sa jemi miq të ngushtë dhe të mirë”, tha ai.
“Dhe njerëzit ndjekin liderët kudo,” tha ai. “Ju e dini kur Izraeli dhe Jordania bënë një marrëveshje paqeje… Fëmijëve arabë që kishin lindur në Jordani iu dha emri i kryeministrit të atëhershëm izraelit Yitzhak Rabin, i cili zhvilloi bisedime paqeje me palestinezët dhe u vra në vitin 1995”.
“Kështu që ju shihni se njerëzit ndjekin udhëheqësit,” tha ai. “Nuk janë njerëzit, janë udhëheqësit, dhe liderët nëse vendosin që e duan, do ta bëjnë shumë shpejt.”
“Shpresoj. Ne kemi nevojë për më shumë liderë të guximshëm si Rabin dhe mbreti i Jordanisë, Husein bin Talal, të dy të pushojnë në paqe”, tha ai. “Ata ishin shumë të guximshëm dhe ne kemi nevojë për më shumë udhëheqës si ata në ditët tona.”
Albumi i koncertit do të dalë në dhjetor
Albumi i koncerteve të grupit “A Heaven You May Create” do të publikohet më 1 dhjetor.
Farhi foli edhe për koncertin që dhanë në vitin 2021 për të festuar 30-vjetorin e Tokës Orphaned.
“Ishte një koncert shumë i madh që bëmë për 30 vjetorin e Tokës Jetime”, tha ai, duke vënë në dukje se ishte gjatë pandemisë COVID-19.
“Pra, ishte një periudhë shumë e çuditshme. Nuk e dinim nëse do të ndodhte koncerti”, tha ai.
Në fillim, grupit iu tha se vetëm 1000 njerëz do të lejoheshin të shihnin koncertin, dhe më vonë u tha se nuk do të kishte kufizime.
“Pra, ne ishim në një hendek shumë të vogël ku mund të bënim një koncert të plotë. Ishte një rast shumë me fat.”
Grupi përfundoi duke bërë një shfaqje për 2500 njerëz në një nga sallat më të famshme në Tel Aviv.
Për shkak të pandemisë së koronavirusit, ata transmetuan drejtpërdrejt koncertin, “dhe më pas vendosëm të bënim një DVD nga kamerat e transmetimit të drejtpërdrejtë që bëmë për shfaqjen”.
“Pra, nga njëra anë, nuk është një film 4k për shkak të rrethanave, por jep një rishikim dhe përshtypje shumë të mirë të asaj që po ndodhte në këtë shfaqje,” tha ai. “Ishte një shfaqje shumë e madhe me një orkestër pas nesh, një orkestër prej 60 personash, një simfoni e plotë.”
Erkin Koray
Për muzikantin e shquar turk Erkin Koray, Farhi tha: “Ai është në zemrën time”.
“Ai ishte themeluesi dhe babai i rock-ut turk dhe i lëvizjes roku të Anadollit dhe ndikoi në të gjithë rajonin e rock-ut dhe madje edhe metalit në Lindjen e Mesme”, tha ai.
“Sepse kur kombinojmë elemente orientale në muzikën metal, Erkin Koray e bëri këtë para nesh,” tha ai. “Ai ishte figura më e guximshme e rock and roll-it në vitet ’70, e dini, duke hequr mustaqet, duke rritur flokët e gjata,” tha ai.
“Ai ishte një burrë shumë i guximshëm dhe një muzikant shumë i guximshëm dhe një qenie njerëzore shumë e përulur. E takova dy herë — një herë në Stamboll dhe herën e dytë në Nju Jork,” tha ai.
“Ai ka qenë gjithmonë kaq i këndshëm dhe ne do ta kujtojmë gjithmonë dhe do të luajmë muzikën dhe këngët e tij përgjithmonë.”
“Unë mendoj se Toka Orphaned solli metalin nga Lindja e Mesme në botë,” tha Farhi. “Mendoj se kur i përdorim të gjitha këto elemente, që nga kanuni (një instrument tradicional me tela)… te violina turke dhe elemente të tre feve, dhe më pas i kemi sjellë në të gjithë botën, sepse kemi luajtur në më shumë se 50. vende dhe në çdo festival që është atje.”
“Ndoshta siç jemi ne fëmijët, ndoshta Erkin Baba, ato grupe janë fëmijët tanë në një farë mënyre,” shtoi ai, duke përdorur një fjalë turke që do të thotë “baba”.
Në lidhje me një grup tjetër të shquar metal turk, Pentagram (Mezarkabul), ai tha: “Është shumë mirë të shohësh sot shumë grupe në këtë zhanër…sepse është një muzikë e mrekullueshme ta kombinosh atë me metal. Është stili im i preferuar sigurisht.”
Themeluar në Izrael në 1991, Orphaned Land publikoi albumin e tyre të parë demo The Beloved’s Cry në 1993.
Grupi përdor kanunin, violinën dhe lahutën në muzikën e tyre dhe përveç anglishtes këndon këngë arabe, hebraike dhe turke dhe ka regjistruar gjashtë albume në studio.
Banda përfshiu një varg nga libri i shenjtë mysliman Kur’ani në këngën e tyre Dishepujt e Betimit të Shenjtë II.
